We hebben goed en slecht nieuws voor bouwend Nederland. Het goede nieuws: er is werk genoeg door het tekort aan huizen. Het slechte nieuws? Met bouwen alleen lossen we dit niet op. Onder meer een tekort aan personeel én de stikstofproblematiek vragen aandacht. Modulair bouwen kan uitkomst bieden, maar dat vereist een kritische herevaluatie van de processen bij bouwbedrijven.
Traditioneel bouwen laat zich kort samenvatten met: je brengt op locatie bouwvakkers, stenen en een bouwtekening samen tot je een huis kunt opleveren. Modulair bouwen verandert deze aanpak radicaal. De woning wordt zo ver als mogelijk in de fabriek gebouwd. Op locatie zetten een handjevol bouwvakkers de modules in elkaar.
Modulair bouwen heeft de voordelen:
- Je hebt minder mensen op de bouwplaats nodig, zodat de krapte op de arbeidsmarkt minder belemmerend werkt.
- Je bent niet meer zo afhankelijk van het weer, waardoor je sneller en betrouwbaarder kunt leveren.
- Je kunt het fabricageproces verregaand automatiseren wat de kans op fouten verlaagd.
- Geklimatiseerde ruimtes verhogen kwaliteit en bouwsnelheid.
- Met gestandaardiseerde modules kun je efficiënter bouwen.
- Je dringt het verbruik van materialen terug én bevordert de circulariteit.
Van projectmatig naar modulair bouwen
Om de voordelen van modulair bouwen te benutten zijn wijzigingen nodig in de manier van werken. Traditioneel werkt de bouw projectmatig. Na aanname van de opdracht bepaalt het projectteam welke materialen nodig zijn en met wie er samengewerkt wordt. In het projectmanagement komen levering van goederen en diensten samen en wordt de voortgang van de bouw bewaakt.
Bij een modulaire aanpak verschuift het zwaartepunt van de bouw naar de fabriek. Omdat zoveel mogelijk met standaard modules wordt gewerkt, kunnen meerdere projecten door elkaar lopen. Daarbij is het mogelijk om met andere inkoopstrategieën schaalvoordelen projectoverstijgend te benutten en voorraden slimmer in te zetten. Ook de inzet van mensen en materieel- en machinegebruik kan efficiënter gepland worden, mits de automatisering dit ondersteunt.
De liftschacht als voorbeeld van modulaire bouw
In onder andere Nederland en Duitsland zie je al diverse voorbeelden van het werken met modulaire bouw. Voor nieuwe gebouwen wordt bijvoorbeeld een liftschacht op locatie in beton gegoten. Deze constructie dient als het ware als kapstok om de andere delen van het gebouw aan vast te ‘hangen’. Ruimtes komen op speciaal transport naar de bouwplaats toe en worden aan de liftschacht bevestigd. Als de ‘blokkendoos’ staat komt de gevel om het gebouw. Die buitenste schil maakt het tot één geheel.
Een nieuwe aanpak met een passende ERP-ondersteuning
De nieuwe aanpak bij modulair bouwen vereist een heroverweging van de ERP-ondersteuning. De processen bij modulair bouwen zijn anders ingericht dan bij de traditionele bouw. Dat vraagt ook om een andere methodiek van bouwbegeleiding. Daarom is het essentieel om de processen bij modulair bouwen te ondersteunen met een passend ERP-systeem. Binnen de bouwwereld kunnen leveranciers van tijdelijke bebouwing als voorbeeld dienen. Daar zijn de processen al ingericht om kant-en-klare modules op locatie te installeren.
De juiste digitale ondersteuning vanuit de maakindustrie
Gevestigde bouwbedrijven doen er verstandig aan om niet alleen naar de flexibele bouwbranche te kijken, maar ook naar andere sectoren. Zo zijn er binnen de maakindustrie allerlei digitale ondersteuningstechnieken beschikbaar waarmee bedrijven hun eigen stempel op standaardproducten kunnen drukken. Denk aan processen die Make to Order (MTO), Customize to Order (CTO) en Engineer to Order (ETO) ondersteunen. Deze procestechnieken zijn van groot belang om modulaire bouw te ondersteunen.
Bouwen, verplaatsen en opnieuw assembleren
Zo personaliseert een bedrijf als ASML machines in opdracht van de klant. Na fabricage gaat een lithografiemachine in delen op transport en wordt deze op locatie weer opgebouwd. We moeten toegeven dat een hightech-toestel niet hetzelfde is als een gezinswoning, maar het concept is vergelijkbaar. De klant past een woningmodule aan. Die wordt in de fabriek gebouwd, gaat in delen naar de gewenste locatie en wordt daar geassembleerd en verder afgebouwd.
Efficiënter bouwen in de fabriek
Door het gros van het bouwwerk te verplaatsen van de bouwplaats naar de fabriek wordt er veel efficiënter gewerkt. Omdat je het klimaat in een fabriek beheerst zijn droogtijden beter te controleren en heb je minder tijdverlies door weersinvloeden. Optimalisatie van productie leidt bovendien tot minder verlies van materiaal. Dat zorgt op zijn beurt weer voor positieve bijkomstigheden. Zo brengt een verlaging van het materiaalverbruik gelijk ook een reductie van stikstofuitstoot met zich mee.
Modulaire prefab draagt bij aan circulariteit
Voor de langere termijn draagt modulaire prefab bij aan de circulaire bouw. Als een (deel van) een woning op één locatie niet meer nodig is kun je in theorie de modules naar een andere locatie verplaatsen. Daarbij mag natuurlijk de flexibiliteit niet vergeten worden. Je wilt bij woningbouw de klant altijd ruimte geven voor wensen, eisen en opties. Door daar vooraf op te anticiperen en de juiste processen in te richten kun je gelijk aan deze voorwaarden voldoen.
Bouwproblematiek? Stap over op modulaire woningbouw
Het tekort aan woningen in Nederland is voor een groot deel op te lossen door over te stappen op modulaire woningbouw. Dat vraagt naar aanpassing van de processen bij bouwbedrijven. Hierbij kunnen de flexibele bouwbranche en de maakindustrie als werkvoorbereiders dienen. Door slim gebruik te maken van ontwikkelingen die zij al inzetten kunnen bouwbedrijven sneller schakelen.
Sneller bouwen, tegen lagere kosten
Benieuwd naar hoe jij als organisatie sneller kan bouwen tegen lagere kosten met industrialisering van de bouw? Bekijk dan nu de whitepaper Industrialisering van de bouw, belangrijke lessen uit de maakindustrie voor een compleet overzicht.
Tip! Lees meer over het ideale ERP-systeem voor bouwbedrijven:
